Aflevering 9: Hoe nu verder met de EU-aalverordening?

Serie: Palingpolitiek in Europa

Europese landen zijn verplicht om maatregelen te nemen voor verbetering van de palingstand. Dat is hard nodig, want het gaat niet goed met deze vis. Zijn toestand is zelfs kritiek, zegt de Europese Commissie. Good Fish Foundation start een serie over de Europese wetgeving voor de paling. Hoe werkt die? Wat gaat er goed? En wat niet? Onlangs maakte Brussel bekend dat de regels effectiever moeten. Good Fish Foundation loodst de lezer in 10 afleveringen door het complexe speelveld van internationale en nationale regels heen. Deze serie is mede mogelijk gemaakt met steun van de Nationale Postcode Loterij.

Aflevering 9: Hoe nu verder met de EU-aalverordening?

24 juli 2020 – In de afgelopen afleveringen van de serie ‘Palingpolitiek in Europa’ hebben we uitgelegd hoe de Aalverordening in elkaar zit en zijn we dieper in gegaan op specifieke onderdelen, zoals migratie en het uitzetten van paling. Maar hoewel in heel Europa de lidstaten werken aan het behalen van hun doelstellingen, is er nog geen resultaat zichtbaar. Dat werd op 9 juli nog eens bevestigd, toen de internationale natuurbeschermingskoepel IUCN bekend maakte dat paling als critically endangered op de Rode Lijst blijft staan. Paling behoudt dus de status ernstig bedreigd. Laat dat even inzinken…… Ernstig bedreigd!

Dertien jaar Aalverordening heeft dus te weinig effect gehad en dat werpt de vraag op: voldoet deze Europese wetgeving wel? De lidstaten hebben de opdracht gekregen dat 40% van de volwassen paling (schieraal) naar zee moet kunnen zwemmen, ook wel uittrek genoemd, zodat de soort zich kan voortplanten in de Sargassozee. Meer concreet: 40% van de hoeveelheid paling die er was toen de mens nog niet zo’n grote invloed op zijn omgeving had als in de huidige tijd. Dit is het ‘pristine’ ofwel ongerepte niveau. Alleen Ierland en Estland haalden de doelstelling. Nederland kwam slechts uit op 13%. We hadden in aflevering 3 per abuis 12% gemeld, maar het ministerie van LNV wees ons erop dat dit 13% moest zijn. Bij deze rechtgezet. Maar feit is dus dat de lidstaten moeite hebben om die 40% doelstelling te halen. Er zitten ook de nodige haken en ogen aan. Zo is het moeilijk om te bepalen wat het pristine niveau is. Je zou dit doel in theorie kunnen halen met vooral glasaal uit te zetten. Maar – zoals in aflevering 6 toegelicht – we weten niet of uitgezette glasaal wel net zo goed als de ‘eigen’ glasaal de Sargassozee kan vinden en meedoet aan de voortplanting. Verder zegt de Aalverordening niks over wanneer de lidstaten die 40% uittrek moeten hebben bereikt.

Misschien kunnen we iets van ICES leren. De wetenschappers van de International Council for the Exploration of the Seas (ICES) brengen elk najaar hun advies over paling uit aan de Europese Commissie. Al jaren adviseert ICES om de sterfte van paling door menselijk handelen zoveel mogelijk tot nul te reduceren. Stel, dat de Europese landen voor een mortality target (terugdringen van de sterfte) zouden kiezen, dan is dat redelijk goed vast te stellen voor de visserij. Ook voor andere bedreigingen, zoals dammen en gemalen. De voortgang van een mortality target is ook makkelijker te meten.

Sommigen vragen zich dan ook af of het zin heeft om de doestelling in de Aalverordening te wijzigen. Het is zelfs voorstelbaar dat je met twee doelstellingen gaat werken: zowel de 40% uittrek als het terugdringen van de sterfte. Zoiets betekent alleen wel dat de tekst van de Aalverordening moet worden gewijzigd. Dat heeft als voordeel dat je – als je dan toch bezig bent – ook andere onderdelen van de wettekst kunt wijzigingen. Maar zo’n wetswijzigingstraject neemt veel tijd in beslag. De Europese Commissie heeft al laten weten niet veel zin te hebben in het openbreken van de Aalverordening. Zij vindt dat de verordening beter moet worden uitgevoerd. Maar wat de Commissie zegt, is niet heilig. Het is dan ook verwachtbaar dat de komende maanden de discussie op tafel komt of het zinvol is de tekst aan te passen. We zijn benieuwd naar jullie mening hierover!

Volgende week aflevering 10 en tevens de laatste aflevering van de serie.