Europese landen zijn verplicht om maatregelen te nemen voor verbetering van de palingstand. Dat is hard nodig, want het gaat niet goed met deze vis. Zijn toestand is zelfs kritiek, zegt de Europese Commissie. Good Fish Foundation start een serie over de Europese wetgeving voor de paling. Hoe werkt die? Wat gaat er goed? En wat niet? Onlangs maakte Brussel bekend dat de regels effectiever moeten. Good Fish Foundation loodst de lezer in 10 afleveringen door het complexe speelveld van internationale en nationale regels heen. Deze serie is mede mogelijk gemaakt met steun van de Nationale Postcode Loterij.
Elk jaar in december onderhandelen de Europese visserijministers tot diep in de nacht in Brussel over de visserijquota. Kabeljauw, schol, tong, wijting. Centraal staat welke Europese lidstaat welke vissen mag vangen. En hoeveel. Voor vissers altijd een belangrijk moment, omdat ze dan horen hoeveel ze in het nieuwe jaar mogen vangen. Door quota vast te stellen kun je overbevissing tegengaan, want visbestanden zijn niet onuitputtelijk; er moet voldoende capaciteit overblijven voor de voortplanting.
Onze oer-Hollandse paling staat nooit in dit rijtje. Daar worden geen vangstquota voor vastgesteld. Dat zit zo. Allereerst richt dat Europese quotasysteem – ook wel bekend als het Gemeenschappelijk Visserij Beleid – zich alleen op de visserij op zee. Paling is nu juist een dier dat niet alleen op zee zwemt, maar ook in het zoete water tot ver in Europa. Als babypaling drijft hij met de Golfstroom naar de Europese kusten en trekt dan de rivieren op. Tenminste, als een dijk of dam hem niet tegenhoudt.
Maar er is nog een andere reden waarom je paling niet tegenkomt bij de quotaonderhandelingen. Vissen in zee zwemmen in bestanden, grote groepen vissen die een leefgebied delen. Zo heb je Noordzee-kabeljauw, kabeljauw in de Barentszzee, en kabeljauw in de Oostzee. Wetenschappers zijn vrij goed in staat om de omvang van zo’n bestand te schatten en te bepalen wat een duurzaam quotum is. Maar onze Europese paling wordt beschouwd als één bestand. Of het nu om paling gaat voor de kust van Spanje of Portugal. Of diep in het Europese binnenland in bijvoorbeeld Duitse rivieren. Ze horen allemaal bij elkaar. Dat maakt het ook bijna onmogelijk om vast te stellen hoe groot het bestand is. Laat staan dat je goed kunt bepalen hoeveel je jaarlijks mag wegvangen.
Eén ding weten we wel. Het gaat helemaal niet goed met de paling. Het bestand is nog maar een paar procent van wat het ooit was. Om die reden heeft de Europese Unie in 2007 een verordening aangenomen (Council Regulation 1100/2007), zeg maar een wet, die alle lidstaten waar paling voorkomt, verplicht om maatregelen te nemen. Zo hebben de lidstaten een plan moet maken, waarin staat wat ze binnen hun eigen landsgrenzen doen om de paling er weer bovenop te helpen. Nu, ruim tien jaar later, gaan we de balans opmaken.
De volgende aflevering gaat over: 10 jaar Aalverordening. Wat zijn de ervaringen?