Europese landen zijn verplicht om maatregelen te nemen voor verbetering van de palingstand. Dat is hard nodig, want het gaat niet goed met deze vis. Zijn toestand is zelfs kritiek, zegt de Europese Commissie. Good Fish Foundation start een serie over de Europese wetgeving voor de paling. Hoe werkt die? Wat gaat er goed? En wat niet? Onlangs maakte Brussel bekend dat de regels effectiever moeten. Good Fish Foundation loodst de lezer in 10 afleveringen door het complexe speelveld van internationale en nationale regels heen. Deze serie is mede mogelijk gemaakt met steun van de Nationale Postcode Loterij.
Het jaar 2020 is een belangrijk jaar voor de paling. De komende periode moeten de Europese landen het in Brussel eens worden over hoe het verder moet met de Europese Aalverordening. Deze wet, die in 2007 van kracht werd, verplicht de EU-lidstaten maatregelen in eigen land te nemen om het palingbestand weer te laten groeien.
Omdat de maatregelen vaak heel technisch en ingewikkeld zijn, vroeg de Europese Commissie aan deskundigen om te onderzoeken of de wet tot nu toe effect heeft gehad. Onlangs werd dat rapport gepubliceerd en wat blijkt: na jaren van teruggang lijkt het palingbestand te zijn gestabiliseerd, maar – en dat is het slechte nieuws – zijn toestand is nog steeds kritiek!
Hebben de nationale lidstaten dan niks gedaan? Nee, zo is het ook weer niet. Regeringen hebben bijvoorbeeld maatregelen genomen om de visserij terug te dringen. Zo mag er in Nederland in september, oktober en november niet op paling worden gevist; dat zijn de maanden dat de volwassen palingen terugkeren naar zee om voort te planten. Ook komt er steeds meer aandacht voor het oplossen van barrières in rivieren, die palingen belemmeren om verder te zwemmen. Denk bijvoorbeeld aan sluizen en gemalen. Juist daar zit hem de grote uitdaging, aldus de deskundigen. Het passeerbaar maken van die barrières levert echt wat op. Alleen, het is ook heel duur, want er zijn tienduizenden van dat soort grote en kleine waterwerken in Europa.
Op zich zijn de deskundigen het er wel over eens dat de Aalverordening een goed instrument is voor bescherming van de paling. Maar de uitvoering schiet te tekort en er is te weinig coördinatie tussen de landen. Daar komt nog bij dat de situatie per land sterk verschilt en dus verschillen de maatregelen ook. Het is appels met peren vergelijken.
Zo wordt er in landen als Spanje en Frankrijk op babypaling (glasaal) gevist en in de noordelijke landen op oudere palingen, schieraal en pootaal. Maar tussen de noordelijke landen is onderling ook weer verschil. Nederlandse palingvissers hebben hun werkterrein op de zoete binnenwateren, zoals de rivieren, het IJsselmeer en de meren in Friesland. Zweedse en Deense vissers daarentegen vissen op schieraal voor de kust op zee. Al die visserijen zijn lastig met elkaar te vergelijken: het visseizoen is anders, het vistuig is anders, en ga zo maar door. En dan zijn er nog landen met kwekerijen, zoals Nederland, die wild gevangen babypalinkjes opkweken. Andere landen hebben helemaal geen kwekerijen. Hetzelfde geldt voor de migratiebarrières. Zweden heeft veel waterkrachtcentrales, Nederland heeft veel gemalen in de polders. En dan niet te vergeten de verschillen in bestuur. In Spanje hebben de federale overheden veel macht. Terwijl Nederland de maatregelen voor de paling meer centraal aanstuurt.
De verwachting is dat de Europese Commissie met een voorstel zal komen om de Aalverordening effectiever te maken en de implementatie te verbeteren. Daar zit de kern. Daarvoor gaan ze overleggen met de lidstaten en met het Europees Parlement. Maar door de coronacrisis loopt het proces wel vertraging op, want alle normale vergaderingen in Brussel liggen nu stil. Wij als Good Fish Foundation zijn in elk geval nauw bij het hele proces betrokken en werken aan verbeteringen waar de paling van zal profiteren.
De volgende aflevering gaat over: Welke landen doen het goed? En welke niet?