Keurmerken voor paling

Het gaat al jaren slecht met de paling. Dit heeft meerdere oorzaken: Overbevissing, illegale handel, ziektes, vervuiling van het water en de vele barrières die de paling tijdens zijn trektocht tegen komt. Op de rode lijst van het IUCN staat de paling als ernstig bedreigd, de laatste stap vóór uitsterven in het wild. Op de VISwijzer scoort de paling rood.

Visserijbiologen van de International Council for the Exploration of the Sea (ICES) adviseren al jaren om alle sterfte die veroorzaakt wordt door de mens tot nul te brengen. Iedere vorm van palingvisserij is dan ook onverantwoord en duurzame paling kan simpelweg niet bestaan. Toch is er nog altijd paling te koop in Nederland, soms zelfs met een ‘keurmerk’. Op deze pagina lichten we deze keurmerken verder toe.

Eel Stewardship Fund (ESF) en Dupan

Het Eel Stewardship Fund (ESF) logo vind je op de meeste paling die in Nederland verkocht wordt. ESF is een fonds dat opgericht is door Duurzame Paling Nederland (DUPAN). DUPAN is opgericht en wordt vertegenwoordigd door de Nederlandse palingsector.

Als een palingkweker, verkoper of handelaar zich aansluit bij het ESF fonds, dan mogen zij het logo op hun verpakkingen zetten. In ruil hiervoor gaat een deel van de opbrengst naar DUPAN, die dit geld gebruiken voor het zetten van paling over de dijk of het uitzetten van gekweekte paling in het wild. DUPAN wil hiermee bijdragen aan het herstel van de paling.

Het is echter niet wetenschappelijk aangetoond dat deze maatregelen bijdragen aan herstel. Het blauwe ESF logo suggereert dit wel. Daarnaast lijkt het ESF logo veel op het logo van de Marine Stewardship Council (MSC), het keurmerk voor duurzame wildgevangen vis. De twee logo’s zijn echter niet vergelijkbaar.

Sustainable Eel Group (SEG)

De Sustainable Eel Group (SEG) is een internationale organisatie die er naar streeft om bij te dragen aan het herstel van de paling in Europa. De SEG heeft een Europese standaard en certificeringsprogramma ontwikkeld voor duurzame paling onder de naam Sustainable Eel Standard (SES).

In deze standaard staan strenge regels waar je als visser of kweker aan moet voldoen om het SEG logo op je palingproducten te mogen zetten. Het hebben van het SEG logo op je product levert een marktvoordeel op ten opzichte van palingproducten zonder het SEG logo. Een van de voorwaarden waar een visser aan moet voldoen om het SEG logo te krijgen, is het leveren van een ‘netto positieve bijdrage’ aan de palingpopulatie.

Het is niet makkelijk om aan te tonen dat een visserij of kwekerij deze positieve bijdrage ook echt levert. Daarnaast heeft een certificering als deze alleen zin als er verder niet op paling wordt gevist. Niet-gecertificeerde partijen, die zich niet aan de regels van de SEG hoeven te houden, zouden immers rustig door mogen vissen.

Het SEG logo is nog geen keurmerk. Om erkend te worden als duurzaam keurmerk is goedkeuring van ISEAL essentieel. ISEAL is een internationale organisatie die zich bezig houdt met beheer, ontwikkeling en beoordeling van keurmerken. ISEAL garandeert onder andere dat de SEG standaard onafhankelijk beoordeeld wordt. Bezoek voor alle ISEAL principes de website.

Welke keurmerken zijn wel betrouwbaar?

Er zijn nog altijd veel schijnkeurmerken op de markt die duurzaamheid garanderen, terwijl dit vaak helemaal niet het geval is. De keurmerken MSC (voor wildgevangen vis) en ASC (voor gekweekte vis) vind je op de meeste visproducten in de supermarkt. Ontbreken deze keurmerken op de verpakking, zoek dan de betreffende soort op in de VISwijzer. Je vindt informatie over de vissoort, de vangstmethode en de herkomst achterop de verpakking in het geel-gemarkeerde vakje.