Meer informatie

Kabeljauw (Atlantische-, skrei, gul, stokvis)

Keurmerk kweek
/Keurmerk Wild
Groen
Tweede keus
Vermijden
Welzijn
Informatie over vissoort
Lees meer
Algemeen

Kabeljauwachtigen

De familie van de kabeljauwen bestaat uit de Atlantische-, Pacifische kabeljauw, steenbolk, wijting en witte-, Alaska- en zwarte koolvis. Ze leven graag dicht bij de bodem en komen zowel in kustwateren voor als in dieper water. Overdag zwemmen kabeljauwen in scholen, ’s avonds gaan ze uit elkaar om te foerageren. Het zijn omnivoren, die wormen, vis en schelp- en schaaldieren eten. Ze leggen jaarlijks grote afstanden af om te paaien en grote haring- en spieringscholen achterna te gaan.

Kabeljauw (Atlantische-, skrei, gul, stokvis)

De Atlantische kabeljauw leeft dicht bij de bodem, in de koudere wateren van de noordelijke Atlantische oceaan. Door klimaatverandering en de stijging van de zeewatertemperatuur verschuift het verspreidingsgebied van kabeljauw geleidelijk naar het noorden. De Atlantische kabeljauw kan 150 cm lang worden en 40 kg zwaar. Arctische kabeljauw die in het voorjaar naar de Noorse kust trekt om te paaien wordt ook wel ‘Skrei’ genoemdDeze vis is ook vaak verkrijgbaar op de Nederlandse markt.  

Kabeljauw (Atlantische-, skrei, gul, stokvis)

Gadus morhua
Herkomst

Atlantische Oceaan, noordoostelijke (FAO 27)

Kweek- / Vangstmethode

Korven en vallen, Grondbeugen (longlines), Handlijnen en hengelsnoeren, Geankerde kieuwnetten (staand want), Sleepnetten, Deense zegens

  • jan
  • feb
  • mrt
  • apr
  • mei
  • jun
  • jul
  • aug
  • sep
  • okt
  • nov
  • dec
Uitleg beoordeling

Atlantische kabeljauw is sinds 2010 MSCMSC:
Marine Stewardship Council, een onafhankelijke, internationale non-profit organisatie die een keurmerk heeft ontwikkeld dat garant staat voor goed beheerde, duurzame visserij. Visproducten die voldoen aan de criteria van het keurmerk zijn te herkennen aan het blauwe MSC-logo.
-gecertificeerd. Doorgaans vangen deze visserijen naast kabeljauw ook andere MSC-gecertificeerde soorten, zoals schelvis en pollak. Een groot deel van de kabeljauw die op de Nederlandse markt wordt verkocht, is afkomstig uit de Barentszzee, het Skagerrak of IJslandse wateren. Sinds 2017 was een groot deel van de kabeljauw uit de Noordzee ook MSC-gecertificeerd, maar omdat deze bestanden door overbevissing zijn ingestort, is deze MSC-certificering in 2019 ingetrokken. MSC-gecertificeerde kabeljauw wordt gevangen met grondbeugengrondbeugen:
Een visserijmethode waarbij een verankerde lange hoofdlijn wordt uitgezet van 40 tot 100 kilometer lang, met daaraan vastzittende dwarslijnen met haken voorzien van aas
, korvenkorven:
Een visserijmethode waarbij van kippengaas gemaakte vallen worden voorzien van aas (verse of gezouten vis) die vervolgens op de zeebodem worden geplaatst. Soorten die op deze manier worden gevangen zijn o.a. krab, kreeft, wulk, langoustine en octopus.
en vallenVallen:
Vallen zijn een soort kooien van bijvoorbeeld kippengaas die op de bodem van de zee liggen. Aan de voorzijde zit een net met grote gaten, die voorkomt dat soorten als zeehonden en watervogels in de kooi zwemmen.
, handlijnenHandlijnen en hengelsnoeren met de hand bediend:
Handlijnen en hengelsnoeren met de hand bediend zijn een verzamelnaam voor hengels, jigs en sleeplijnen (trolls). Jiggen maken gebruik van lijnen met kunstaas die op en neer bewegen om een prooidier na te bootsen. Handlijnen en hengelsnoeren worden meestal kleinschalig toegepast en zijn relatief selectief. Ongewenste bijvangst kan onmiddellijk worden teruggezet, met een grote overlevingskans. Het is selectiever en kleinschaliger dan longline visserij. Er is geen bodemimpact, laag brandstofverbruik en eventuele bijvangst gaat vaak levend weer overboord.
en hengelsnoeren, geankerdegeankerde kieuwnetten:
Een visserijtechniek waarbij passerende vissen met hun kieuwen verstrikt raken in een net (ook wel kieuwnet genoemd) dat verticaal op de bodem staat.
kieuwnetten, sleepnettensleepnetten:
Een visserijtechniek waarbij kegelvormige netten eindigend in een kuil door de waterkolom of over de bodem worden gesleept.
en Deensedeense zegen:
Een visserijtechniek waarbij het schip stil (voor anker) ligt tijdens het binnenhalen. Het net wordt met een grote rondtrekkende beweging uitgezet. Deze techniek wordt ook wel snurrevaad genoemd.
zegens.

Kabeljauw (Atlantische-, skrei, gul, stokvis)

Gadus morhua
Herkomst

Barentszzee, Spitsbergen en Bereneiland (FAO 27)

Kweek- / Vangstmethode

Grondbeugen (longlines), Geankerde kieuwnetten (staand want)

  • jan
  • feb
  • mrt
  • apr
  • mei
  • jun
  • jul
  • aug
  • sep
  • okt
  • nov
  • dec
Visstand en visserijdruk
Ecosysteem effecten
Visserijbeheer
Eindbeoordeling
Uitleg beoordeling

Het kabeljauwbestandbestand:
De vissen van een bepaalde soort die zich in hetzelfde paaigebied in dezelfde periode voortplanten.
in het noordoostelijke deel van het Noordpoolgebied bevindt zich op een duurzaamDuurzaam:
Het voorzien in de behoeften van huidige generaties, zonder daarmee voor toekomstige generaties de mogelijkheden in gevaar te brengen. Hierdoor kunnen ook toekomstige generaties gebruik maken van dezelfde behoeften.
niveau. De biomassaBiomassa:
Biomassa is de massa (gewicht) van levende organismen in een gebied of ecosysteem op dat moment.
van het bestand vertoont echter een dalende trend en de visserijsterftevisserijsterfte:
Het deel van het visbestand dat jaarlijks sterft door visserij. Dit is de maat waaraan visserijdruk wordt afgelezen.
neemt langzaam toe.

Demersale visserijen met geankerdegeankerde kieuwnetten:
Een visserijtechniek waarbij passerende vissen met hun kieuwen verstrikt raken in een net (ook wel kieuwnet genoemd) dat verticaal op de bodem staat.
kieuwnetten en grondbeugengrondbeugen:
Een visserijmethode waarbij een verankerde lange hoofdlijn wordt uitgezet van 40 tot 100 kilometer lang, met daaraan vastzittende dwarslijnen met haken voorzien van aas
veroorzaken waarschijnlijk aanzienlijke negatieve gevolgen voor het ecosysteem doordat ze in contact komt met bentische habitats en soorten. Bijvangstbijvangst:
Soorten die worden gevangen naast de soorten waar gericht op wordt gevist. Bijvangst kan bestaan uit te kleine soorten en niet-commerciële soorten, en kan worden gehouden (dit deel wordt soms bijproduct genoemd) of overboord worden gegooid (discards). Bijvangst kunnen ook zeezoogdieren zoals dolfijnen en walvissen zijn, of schildpadden en zeevogels.
van andere soorten, waaronder bedreigde en beschermdeBeschermde soorten:
Veel mariene soorten worden beschermd tegen opzettelijke of bewuste verstoring, vangen, verwonden en doden, en in sommige gevallen bezit of verkoop. Vaak worden soorten beschermd als deze een belangrijke rol vervullen in het ecosysteem of als deze gevoelig zijn voor visserij. Deze mariene soorten zijn beschermd ongeacht of ze zich binnen of buiten beschermde mariene gebieden bevinden.
soorten, is waarschijnlijk en vaak gedocumenteerd.

Deze visserij wordt goed beheerd en het beheer is in overeenstemming met het visserijbeleid van zowel Rusland als Noorwegen. Het beheerBeheer:
De regelgeving rondom visserij en aquacultuur die ervoor zorgt dat de productie binnen wettelijke kaders wordt uitgevoerd en dat duurzaamheid verzekerd kan worden.
van deze soort in dit gebied is effectief.

Kabeljauw (Atlantische-, skrei, gul, stokvis)

Gadus morhua
Herkomst

Europa (FAO 5)

Kweek- / Vangstmethode

Kooien (Kweek)

  • jan
  • feb
  • mrt
  • apr
  • mei
  • jun
  • jul
  • aug
  • sep
  • okt
  • nov
  • dec
Brongebruik
Impact op de omgeving
Beheer
Eindbeoordeling
Uitleg beoordeling

Kabeljauw is een vis met hoge dieetbehoeften en FFDRFFDR:
De Forage Fish Dependency Ratio (FFDR) kwantificeert de milieu-impact van aquacultuurvoeder op basis van het gehalte aan mariene vis-ingrediënten.
, wat aangeeft dat het voer relatief veel vismeelvismeel:
Vismeel zit in het visvoer voor gekweekte vis. Vismeel wordt gemaakt van andere vissen, vaak zijn deze uit het wild gevangen. De gekweekte vissen hebben vismeel nodig om te kunnen groeien.
en visolievisolie:
Net als vismeel, is visolie vaak een belangrijk bestandsdeel in visvoer. Dit voer wordt gegeven aan vissen in de kwekerijen om goed te kunnen groeien. Visolie wordt gemaakt van andere vissen, vaak uit het wild gevangen.
bevat. Er wordt veel onderzoek gedaan naar het optimaliseren van het voer, waarbij het gebruik van wilde vis in het voer ook is gereduceerd. De grote voederproducenten beschikken over goede documentatie en traceerbaarheid en zijn door derden gecertificeerd.

Kweek in kooienkooien:
Een kweektechniek waarbij open kooien op zee, in meren of in rivieren staan. Ze zijn verankerd aan de bodem en staan op plaatsen die beschut zijn tegen storm en hoge golven. De meeste zalm wordt gekweekt in kooien. Doordat de kooien in open verbinding staan met het omringende water is de impact op de omgeving groot.
vindt voornamelijk plaats op zee. Deze manier van kweken kan een grote impact hebben op het ecosysteem doordat rest- en afvalproducten direct in het milieu terechtkomen. Het is daarnaast ook bekend dat er regelmatig ontsnappingenOntsnappingen:
Het kan voorkomen dat gekweekte dieren ontsnappen gedurende het kweekproces, bijvoorbeeld bij kweek op zee of in rivieren. Dit kan leiden tot genetische vermenging tussen de kweekdieren en wilde populaties en kan negatieve gevolgen hebben voor de groei en vruchtbaarheid van wilde dieren.
plaatsvinden. Zowel genetische vermenging van gekweekte vis met wilde vis als de overdracht van ziektes kan grote gevolgen hebben voor het ecosysteem.

Het wettelijke kader in de producerende landen kan de meeste milieu- en sociale problemen aanpakken. Het beheerBeheer:
De regelgeving rondom visserij en aquacultuur die ervoor zorgt dat de productie binnen wettelijke kaders wordt uitgevoerd en dat duurzaamheid verzekerd kan worden.
van deze soort is gedeeltelijk effectief.

Kabeljauw (Atlantische-, skrei, gul, stokvis)

Gadus morhua
Herkomst

Noorse Zee, Skagerrak, Noordzee en het oostelijke Kanaal (FAO 27)

Kweek- / Vangstmethode

Geankerde kieuwnetten (staand want), Sleepnetten

  • jan
  • feb
  • mrt
  • apr
  • mei
  • jun
  • jul
  • aug
  • sep
  • okt
  • nov
  • dec
Visstand en visserijdruk
Ecosysteem effecten
Visserijbeheer
Eindbeoordeling
Uitleg beoordeling

Het kabeljauwbestandbestand:
De vissen van een bepaalde soort die zich in hetzelfde paaigebied in dezelfde periode voortplanten.
in dit gebied bevindt zich momenteel niet op een duurzaamDuurzaam:
Het voorzien in de behoeften van huidige generaties, zonder daarmee voor toekomstige generaties de mogelijkheden in gevaar te brengen. Hierdoor kunnen ook toekomstige generaties gebruik maken van dezelfde behoeften.
niveau. De visserijdrukvisserijdruk:
De mate van visserijsterfte, het deel van het visbestand dat jaarlijks sterft door visserij.
ligt nog steeds aan de bovengrens van duurzaamheid en wordt geacht een negatief effect te hebben op de bestandsstructuur.

Demersale visserijen met geankerdegeankerde kieuwnetten:
Een visserijtechniek waarbij passerende vissen met hun kieuwen verstrikt raken in een net (ook wel kieuwnet genoemd) dat verticaal op de bodem staat.
kieuwnetten en sleepnettensleepnetten:
Een visserijtechniek waarbij kegelvormige netten eindigend in een kuil door de waterkolom of over de bodem worden gesleept.
veroorzaken waarschijnlijk aanzienlijke negatieve gevolgen voor het ecosysteem doordat ze in contact komt met bentische habitats en soorten. Bijvangstbijvangst:
Soorten die worden gevangen naast de soorten waar gericht op wordt gevist. Bijvangst kan bestaan uit te kleine soorten en niet-commerciële soorten, en kan worden gehouden (dit deel wordt soms bijproduct genoemd) of overboord worden gegooid (discards). Bijvangst kunnen ook zeezoogdieren zoals dolfijnen en walvissen zijn, of schildpadden en zeevogels.
van andere soorten, waaronder bedreigde en beschermdeBeschermde soorten:
Veel mariene soorten worden beschermd tegen opzettelijke of bewuste verstoring, vangen, verwonden en doden, en in sommige gevallen bezit of verkoop. Vaak worden soorten beschermd als deze een belangrijke rol vervullen in het ecosysteem of als deze gevoelig zijn voor visserij. Deze mariene soorten zijn beschermd ongeacht of ze zich binnen of buiten beschermde mariene gebieden bevinden.
soorten, is waarschijnlijk en vaak gedocumenteerd.

Het bestandbestand:
De vissen van een bepaalde soort die zich in hetzelfde paaigebied in dezelfde periode voortplanten.
wordt voldoende gemonitord en hoewel beheersmaatregelenBeheersmaatregelen:
Beheersmaatregelen kunnen voor visserij invloed hebben op de hoeveelheid vis die gevangen mag worden, het soort vistuig dat gebruikt mag worden en waar wel en niet gevist mag worden.
geïmplementeerd worden, is er geen overeengekomen beheersplan dat door alle partijen is aangenomen. Het beheerBeheer:
De regelgeving rondom visserij en aquacultuur die ervoor zorgt dat de productie binnen wettelijke kaders wordt uitgevoerd en dat duurzaamheid verzekerd kan worden.
van deze soort is gedeeltelijk effectief.

Meer weten over de duurzaamheidsproblemen rondom kabeljauw? Bekijk onze FAQ.

ASC keurmerk

Het ASC keurmerk staat op visproducten die verantwoord gekweekt zijn. ASC (Aquaculture Stewardship Council) is een onafhankelijke, internationale non-profit organisatie.

MSC keurmerk

Het MSC keurmerk staat op visproducten die op een duurzame manier gevangen zijn. MSC (Marine Stewardship Council) beheert en ontwikkelt een certificeringsprogramma voor duurzame visserijen.

Goede vis

Deze vis wordt niet overbevist of wordt verantwoord gekweekt, met een minimale impact op het milieu.

Tweede keuze

Deze vis is een tweede keuze. Dat wil zeggen dat het een goed alternatief is voor soorten die in het rood staan. Wel zijn er nog een aantal verbeteringen nodig in deze visserij of bij de kweek van deze vis.

Vermijden

Koop deze vis niet. Hij wordt overbevist of de vangst-/kweekmethode heeft een negatieve impact op het milieu.

Welzijn

Er is vis beschikbaar van deze soort die wordt gekweekt of gevangen met hoge welzijnsstandaarden.

GlobalG.A.P.

GlobalG.A.P. (Global Good Agriculture Practice) is een non-profit organisatie die als doel heeft om de traceerbaarheid en voedselveiligheid van gekweekte visproducten te garanderen.

Biologisch

Als er gesproken wordt over biologische vis, dan gaat het altijd over kweekvis. Deze vis wordt op een speciale manier gekweekt, waardoor het natuurlijke groeiproces bevorderd wordt.