17 maart 2020 – De nieuwe klimaatcheck voor vis en vlees schept verwarring naast de al bestaande dierenwelzijnscheck, betoogt Christien Absil, directeur van de Good Fish Foundation.
Vorige week presenteerde Varkens in Nood de klimaatcheck. Mac van Dinther schreef in de Volkskrant van 10 maart over. Deze check is een aanvulling op de dierenwelzijnscheck. Met de klimaatcheck kun je controleren of je stukje vlees of vis wel of niet veel CO2-uitstoot met zich meebrengt en het dier een goed leven heeft gehad.
Het goede nieuws is dat vis op je bord veel minder CO2-uitstoot met zich meebrengt dan vlees. Daarmee komt vis, zoals bijvoorbeeld mosselen en haring, in beeld als een lekker en klimaatvriendelijk alternatief voor vlees. Tegelijkertijd leidt deze nieuwe checklist tot de nodige verwarring. De dierenwelzijns- en klimaatcheck wekt namelijk de indruk een duurzaamheidsadvies te geven, maar beoordeelt de vis daar niet op. Zo worden belangrijke aspecten als overbevissing, hoeveelheid bijvangst en schade aan de bodem niet meegenomen.
Zo kan het gebeuren dat de blauwvintonijn goed uit de klimaattest komt, terwijl deze zwaar wordt overbevist in de Grote Oceaan. De consument wordt hierdoor op het verkeerde been gezet. Niet in de laatste plaats, omdat de dierenwelzijns- en klimaatcheck het stoplichtensysteem (rood, geel/oranje, groen) gebruikt, dat al vijftien jaar de basis is van de VISwijzer van de Good Fish Foundation. Zo zit een ongeluk in een klein hoekje, want sommige vissen scoren ‘groen’, terwijl je ze eigenlijk niet zou moeten eten. Andere vissen scoren rood, terwijl ze duurzaam zijn, zoals Hollandse garnalen met het MSC-keurmerk.
De uitwerking van de klimaat- en dierenwelzijnscheck is verder op detailniveau onzorgvuldig. Bij de vissoorten staat niet duidelijk aangegeven of de beoordeelde soort is gekweekt of wild gevangen en op welke manier, terwijl dat nou juist bepalend is voor de CO2-uitstoot. Zo wordt het ook in de informatiebron van Varkens In Nood – de Seafood Carbon Emissions Tool van Dalhousie University en Seafood Watch – gepresenteerd.
De vangstmethode speelt een belangrijke rol in de CO2-uitstoot. Je kunt vissoorten daarom niet op één hoop gooien, omdat, afhankelijk van de lokale gebruiken, specifieke vangstmethodes worden ingezet. Neem bijvoorbeeld coquilles. Deze hebben de score ‘groen’ in de klimaatchecker. Coquilles zijn grote schelpen die zitten ingegraven in het zand. Ze worden geoogst met zware baggerschepen die over de bodem slepen. Of door duikers met de hand opgepakt. Die laatste methode is veel klimaatvriendelijker.
Vissoorten beoordelen vraagt om een diepgaand inzicht in hoe elke visserij in elkaar zit. Een goed cijfer voor klimaatvriendelijkheid betekent niet automatisch dat het product duurzaam is. De Klimaatcheck is een goed idee, de uitwerking minder geslaagd. Wij zeggen ‘oranje’.