Europese landen zijn verplicht om maatregelen te nemen voor verbetering van de palingstand. Dat is hard nodig, want het gaat niet goed met deze vis. Zijn toestand is zelfs kritiek, zegt de Europese Commissie. Good Fish Foundation start een serie over de Europese wetgeving voor de paling. Hoe werkt die? Wat gaat er goed? En wat niet? Onlangs maakte Brussel bekend dat de regels effectiever moeten. Good Fish Foundation loodst de lezer in 10 afleveringen door het complexe speelveld van internationale en nationale regels heen. Deze serie is mede mogelijk gemaakt met steun van de Nationale Postcode Loterij.
9 juli 2020 (bijgewerkt 5 april 2023) – Je kunt het je bijna niet voorstellen, maar het gebeurt op grote schaal. Smokkelaars die naar Europa reizen en op de terugweg in hun koffer zakken vol met levende glasaal meenemen. De bestemming van deze smokkelaars betreft voornamelijk Aziatische landen, zoals Thailand, Maleisië, maar bovenal Hongkong en China. Sinds kort (05-04-2023 GF) weten we dankzij ¹DNA-onderzoek dat dit ook naar Noord Amerika gebeurt. Dit is illegaal en dus een vorm van criminaliteit die de afgelopen jaren enorm is toegenomen. Maar waarom zou je glasaal smokkelen?
Chinezen en Japanners zijn dol op sushi met paling en andere producten waarin paling is verwerkt. Door al die paling op het menu is het Japanse-palingbestand, een broertje van onze Europese paling, de afgelopen decennia afgenomen. De Japanse paling komt in het wild voor in en rondom Japan, Zuid-Korea en in de wateren voor de kust van China en Taiwan. Hij heeft op de Rode Lijst van bedreigde dieren de status ‘bedreigd’. Dat is dus niet goed.
Omdat de paling zich nog steeds niet in gevangenschap kan voortplanten en de kwekerijen in Azië wel van voldoende toelevering van babypaling verzekerd willen zijn, is er een flinke handel van Europese paling naar Azië ontstaan. Dat kon tot 2009 legaal. Maar op 13 maart 2009 werd de Europese paling opgenomen op Appendix II van het CITES-verdrag. CITES staat voor Convention on International Trade in Endangered Species. Hiermee werd de internationale handel in paling aan banden gelegd om de soort te beschermen. Bovendien werd dit besluit geïmplementeerd in de Europese wetgeving. Dus import en export van paling en palingproducten vanuit en naar de EU is niet meer toegestaan.
Als bij-effect van de inwerkingtreding van het exportverbod is er een stroom van illegale glasaalhandel op gang gekomen vanuit Europa naar Azië, want de vraag naar glasaal bleef. En dat, terwijl het in Europa net zo slecht gaat met de paling, zo niet slechter. Deze illegale handel is een enorme business geworden waar miljoenen in omgaan.
Als in de winter in Spanje, Frankrijk en Portugal het vangstseizoen voor glasaal begint, weten de criminele handelaren gemakkelijk hun weg te vinden naar de vissers en de tussenhandel. Ze kopen de glasaal op en hebben overal in Europa vliegvelden als hubs om hun handel verder te transporteren. In feite gaat dus een handel die vroege legaal was, nu gewoon ondergronds door. Overigens mogen niet-EU-landen, waar paling voorkomt, wel paling exporteren. Mits ze kunnen aantonen dat dit geen schade toebrengt aan het bestand. Landen als Marokko, Tunesië en Turkije exporteren bijvoorbeeld, maar ze liggen wel onder een vergrootglas van CITES.
Net als bij andere bedreigde planten en dieren is de opsporingscapaciteit bij politie en douane gering. Nationale regeringen geven meer aandacht aan de smokkel van drugs en sigaretten en ook bij de Europese opsporingsdiensten bungelt illegale handel in planten en dieren onderaan. Gelukkig worden er toch wel regelmatig glasaalsmokkelaars aangehouden, maar het is niet genoeg om de handel uit te bannen. Het is niet bekend in hoeverre Schiphol een rol speelt in dit netwerk. We weten wel dat er in 2018 al eens een onderschepping van 18kg is gedaan op Schiphol. De illegale waar was onderweg van Sevilla naar Shanghai. In Portugal is er in 2018 een onderschepping gedaan van 317 kg op weg naar Thailand, een bekende hotspot voor illegale dierenhandel. En dat, terwijl de glasaalvisserij in Portugal zelf ook verboden is.
Het kan niet anders dan dat de smokkel is afgenomen ten gevolge van de coronacrisis. Maar dat zal slechts om een tijdelijk effect gaan. Als vliegen weer normaal wordt, hebben de smokkelaars hun transportmiddel weer beschikbaar. Dus klinkt de roep om meer aandacht van opsporing vanuit bijvoorbeeld Europol en meer toezicht op luchthavens, bijvoorbeeld door extra menskracht in te zetten bij checken van uitgaande bagage. Andersom moeten ook de ontvangende landen in Azië en Noord Amerika meer werk maken van controle van de inkomende bagage.
¹Meer over dit interessante DNA-onderzoek van Glasaalsmokkel: www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0956713523001524
Volgende week aflevering 8. Meer internationale samenwerking voor paling