en deze problemen geeft het
Gamba’s, of tropische garnalen zijn in Nederland enorm populair. Ze worden gegeten als tapas, door een pasta in een rijstgerecht of gewoon los uit het vuistje. Vooral in restaurants in Nederland staan ze regelmatig op de kaart. Maar liefst 60% van de Nederlandse restaurants heeft gamba’s op de kaart staan. En dat is een probleem. De meeste gamba’s worden namelijk niet duurzaam geproduceerd en staan ROOD op de VISwijzer.
In deze blog leggen we je uit hoe gamba’s worden gekweekt en welke problemen zich voordoen op deze kwekerijen.
Bijna alle tropische garnalen die op de Europese markt verkrijgbaar zijn, worden in zuidoost Azië gekweekt. Dit gebeurt voornamelijk in Vietnam, Thailand, Indonesië, India of Bangladesh. In een ver verleden werden gamba’s vooral gegeten door de armen die langs de kust woonden.
Het kweken van gamba’s gebeurt in vijvers, voornamelijk in kustgebieden. Om ruimte te maken voor de kweekvijvers zijn in het verleden grote oppervlakten mangrovebos gekapt. In maar liefst 40 procent van de gevallen zou de kweek van gamba’s rechtstreeks verantwoordelijk zijn voor het verdwijnen van mangrovebossen. Mangrovebossen zijn belangrijk om kusterosie tegen te gaan en vormen een natuurlijke barrière tegen overstromingen. Door het kappen van de mangroves gaat een heel bijzonder en belangrijk ecosysteem verloren.
Een belangrijk onderscheid in de tropische garnalen kweek is of het om een extensieve of intensieve kweek gaat.
Bij intensieve kweek wordt een groot aantal gamba’s bij elkaar in één kweekvijver gehouden. De dichtheid van gamba’s is dan zo hoog, dat er ook veel voer nodig is om de gamba’s te voeden. Dit voedsel is vaak niet van duurzame oorsprong. Ook verspreiden ziektes zich snel als er veel gamba’s op elkaar gekweekt worden, waardoor er bestrijdingsmiddelen en antibiotica nodig zijn om de gamba’s gezond te houden.
Bij extensieve kweek zijn de dichtheden gamba’s een stuk lager. Soms is de kweekvijver geplaatst in een natuurlijk systeem, bijvoorbeeld in een mangrovebos of aan de oevers van een rivier. Door de lage dichtheid aan gamba’s hoeft er niet bijgevoerd te worden, de gamba’s eten alle plantaardige voeding die natuurlijk al aanwezig is. Bovendien is het gebruik van bestrijdingsmiddelen of antibiotica ook niet of nauwelijks nodig.
Extensieve kweek is de meest gangbare kweekvorm voor gamba’s in Bangladesh. In andere landen, wordt er vooral gebruik gemaakt van de intensieve kweekmethode.
Om aan de hoge vraag aan gamba’s wereldwijd te voldoen, wordt er op grote schaal gekweekt. Hiervoor zijn ook veel mensen nodig die werken op de kwekerijen. Helaas zijn de arbeidsomstandigheden in deze kwekerijen niet altijd optimaal. Het werk is zwaar, het werk is vaak in de volle zon en het personeel wordt dikwijls onderbetaald. Er zijn zelfs berichten binnengekomen van kwekerijen waarbij personeel helemaal niet betaald werd of er zelfs sprake is van kinderarbeid. Het is onduidelijk op welke schaal deze problemen spelen en in welke landen en kweeksystemen deze mensenrechtenschendingen het meest vaak voorkomt. Maar dat is het onwenselijk is, moge duidelijk zijn.
Alle gamba’s die intensief gekweekt worden en geen ASC keurmerk dragen scoren ROOD op de VISwijzer. Met dit advies raden wij de consumptie van deze gamba’s af. Extensief gekweekte gamba’s scoren oranje of groen op de VISwijzer, afhankelijk van de hoeveelheid voer die aan het systeem wordt toegevoegd en het gebruik van chemische middelen.