Reactie op Seaspiracy

Die keus is aan jou. De onlangs uitgebrachte Netflix documentaire Seaspiracy geeft één heel duidelijk advies: eet geen vis. Milieuorganisatie Good Fish vindt het een zeer goede beweging dat consumenten zich bewust worden van de grote problemen die zich onder water afspelen. Wij onderstrepen dan ook de urgentie van de boodschap van de documentaire. Wel liggen een aantal zaken een stuk genuanceerder dan afgebeeld en maken wij hierbij belangrijke kanttekeningen. Good Fish promoot noch ontmoedigt het eten van vis. Wij geven de consument, die ervoor kiest om wél vis te eten, advies bij het selecteren van de meest duurzame optie. Visserij en de vraag naar vis zal wereldwijd niet zomaar oplossen. En juist wanneer er toch gekozen wordt  voor het eten van vis, is het stimuleren en ondersteunen van een duurzame visindustrie zo ontzettend belangrijk. Als er geen vraag zou zijn naar duurzame vis, werkt dit de illegale en destructieve visserij juist verder in de hand.

GEEN VIS ETEN – Kies je ervoor om  geen vis meer te eten? Goed bezig! Er zijn meer dan genoeg goede alternatieven! Steeds meer ondernemers zijn bezig met visvervangers. Check deze informerende website met tips en inspiratie! Veganwiki

WEL VIS ETEN – Indien je ervoor kiest om WEL vis te blijven eten, let er dan op dat de vissoort niet overbevist wordt, gevangen wordt met een duurzame vangsttechniek, legaal gevangen en traceerbaar is én onder goede werkomstandigheden wordt geproduceerd. Ga voor een GROENE score op de VISwijzer app. Haring, mosselen, oesters en hollandse garnalen zijn enkele voorbeelden van vis die je op dit moment met een goed geweten kunt eten. We lichten dit verderop in detail toe en geven een aantal concrete tips over hoe je dit aanpakt.

In Seaspiracy wordt gesuggereerd dat duurzame vis eigenlijk niet bestaat. Wij delen deze mening niet. Een algemeen erkende definitie voor duurzaamheid is te vinden in het Brundtland-rapport [1]: ‘Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling waarbij de huidige wereldbevolking in haar behoeften wordt voorzien, zonder de komende generaties te beperken in het voorzien van hun behoeften’. Of zoals Karmenu Vella, de europese commissaris voor ‘Maritime Affairs and Fisheries’ aangeeft in de documentaire “Imagine you have money in the bank, you have capital – you put €100 in the bank. As long as you are taking the interest and spending the interest without touching the capital, then that is sustainable’’. Good Fish ondersteunt dit principe. Duurzame visserij is visserij die ervoor zorgt dat toekomstige generaties eveneens hetzelfde kunnen vissen. Om een duurzame visserij te herkennen, hebben wij 15 jaar geleden een wetenschappelijk gefundeerde beoordelingsmethode ontwikkeld om te kunnen adviseren wat nou wél of niet duurzaam is. Deze beoordelingsmethode is tot stand gekomen met een internationaal team van visexperts van het Wereld Natuur Fonds, Stichting De Noordzee, Marine Conservation Society en Good Fish.

Duurzame visserij is gebaseerd op:

• Visstand & visserijdruk – Wildgevangen vis komt uit een gezond, niet overbevist visbestand.
• Effecten op het ecosysteem – De visserijtechniek laat het (bodem)leven in zee intact en beperkt de schadelijke bijvangsten. De vis is gevangen met respect voor de natuur. Dit betekent dat er geen andere soorten onbedoeld in de netten terecht komen (bijvangst) en er geen vis onnodig overboord gezet wordt (discarding). De visserij vindt niet plaats in beschermde gebieden, zoals Natura2000 gebieden in de Noordzee. Bodemberoering moet zoveel mogelijk beperkt worden. Boomkorren die met grote kettingen door de bodem woelen richten bijvoorbeeld veel schade aan. Technische innovaties moeten ervoor zorgen dat de visserijtechnieken zo min mogelijk schade aan het milieu toebrengen.
• Visserijbeheer – Het visbestand wordt goed beheerd. Overheid en visserij treffen effectieve maatregelingen om de natuur te beschermen en deze worden nageleefd.
• Goede werkomstandigheden – De visserij en de kwekerijen zorgen voor goede en eerlijke werkomstandigheden. Dit betekent dat er geen slavernij en kinderarbeid voorkomt. Werknemers krijgen altijd een eerlijk loon, maken niet te lange uren en mogen zich bijvoorbeeld aansluiten bij een vakbond die opkomt voor hun rechten.
• Puur & gezond – De visserij is puur en gezond. Er worden geen antibiotica of andere additieven toegevoegd om de vis gezond te houden of de vis er verser uit te laten zien.
• Traceerbaar – Het moet duidelijk zijn waar, door wie en hoeveel vis er gevangen is. (traceerbaarheid). De vis is traceerbaar door de hele keten heen. Elk onderdeel van de visketen moet bekend en duurzaam zijn (transparantie).

Duurzame viskweek is gebaseerd op:

• Brongebruik – De kwekerij gaat efficiënt en zuinig om met natuurlijke hulpbronnen. Er wordt in verhouding meer vis geproduceerd dan het visje zelf te eten krijgt. Daarnaast komen alle voer ingrediënten van duurzaam geproduceerde landbouw en visserijen.
• Impact op de omgeving – De kwekerij heeft geen direct negatieve impact op de omgeving. Het systeem leidt niet tot de verspreiding van ziektes, er wordt geen kwetsbare natuur (zoals mangroves) gekapt voor de aanleg van de kwekerij en er spoelt geen overschot aan nutriënten weg in het milieu.
• Welzijn – De vis heeft een goed leven gehad. Dat wil zeggen dat vis in de kwekerij niet ziek is, de methode van vangen of kweken zo min mogelijk stress oplevert en de slacht op een diervriendelijke wijze plaatsvindt.
• Beheer – Er zijn effectieve regels die duurzaamheid bevorderen. De kwekerij voldoet aan alle (inter)nationale regelgeving en kan aantonen dat het geen schadelijke effecten heeft op het milieu.
• Goede werkomstandigheden – De kwekerij zorgt voor goede en eerlijke werkomstandigheden. Dit betekent dat er geen slavernij en kinderarbeid voorkomt. Werknemers krijgen altijd een eerlijk loon, maken niet te lange uren en mogen zich bijvoorbeeld aansluiten bij een vakbond die opkomt voor hun rechten.
• Puur & gezond – De kweek is puur en gezond. Er worden geen antibiotica of andere additieven toegevoegd om de vis gezond te houden of om de vis er bijvoorbeeld verser uit te laten zien.
• Traceerbaar – Het moet duidelijk zijn waar, door wie en hoeveel vis er gevangen is (traceerbaarheid). De vis is traceerbaar door de hele keten heen. Elk onderdeel van de visketen moet bekend en duurzaam zijn(transparantie).

[1]  http://www.un-documents.net/wced-ocf.htm

De VISwijzer geeft een duurzaamheidsadvies over alle visproducten die in Nederland verkocht worden: ROOD is vermijden, GROEN is duurzaam. In een aparte categorie staan de keurmerken MSC (wild gevangen vis) of ASC (gekweekte vis). Deze vis komt uit gecertificeerde visserijen. Good Fish beschouwt het MSC en ASC als de meest betrouwbare keurmerken van dit moment. Let wel, de verduurzaming van de sector is een enorme onderneming en hoewel keurmerken stimuleren om vispraktijken te verduurzamen, is het onmogelijk om alle vissers in alle gevallen te controleren. In tegenstelling tot het MSC en ASC is Dolphin Safe een label waar Good Fish niet achter staat. Wij plaatsten dit dan ook niet op de VISwijzer.

MSC – Volgens de makers van Seaspiracy kan geen enkele vorm van visserij duurzaam zijn. Hierin verschillen Good Fish, samen met MSC, van mening met de makers (zie eveneens punt 2). MSC schreef zelf een reactie naar aanleiding van de documentaire. MSC is een standaardhouder en verdient zelf niet aan het certificeren van visserijen. Bovendien wordt dit certificeringsproces niet door MSC zelf uitgevoerd, maar door onafhankelijke auditors. MSC krijgt dus absoluut niet betaald door de visserijen. Het verdienmodel beschreven in Seaspiracy klopt dus niet. MSC gecertificeerde visserijen moeten aan zeer strenge eisen voldoen en zijn vervolgens volledig traceerbaar. En dat is nu juist wat er zo ontbreekt in de visserij!

Dophin Safe – Good Fish is altijd kritisch geweest over het Dolphin Safe logo. Het label prijkt op de meerderheid van de tonijnblikjes, maar heeft al decennialang weinig betekenis. De certificering is niet onafhankelijk omdat bedrijven zelf verklaren dat ze aan de standaard voldoen.  Ook richt de standaard zich alleen op de bijvangst van dolfijnen en dus niet op die van andere soorten als haaien en schildpadden. Hiermee wekt het keurmerk dus onterecht de suggestie dat dolfijnvriendelijke tonijn ook daadwerkelijk duurzame tonijn is. Het keurmerk wordt ten slotte gevoerd op andere tonijnsoorten, zoals skipjack, waar dolfijnbijvangst helemaal niet speelt. Het keurmerk is in dit geval misleidend. FAD-free is nog zo’n label (het veronderstelt het vissen zonder lokvlotten) wat meer suggereert dan waar maakt. Steven Adolf, auteur van Tuna Wars en Reuze Tonijn, schreef er een informerend artikel over in het FD.