Kritische Kamervragen over maatregelen beheer Amerikaanse rivierkreeft

Dit bericht is onderdeel van Kennisplatform rivierkreeft II, gefinancierd door

Meer lezen over de rivierkreeftproblematiek? Kijk dan eens op rivierkreeft.nl 

27-03-2023: Vanuit de Europese Commissie is bepaald dat invasieve exoten bestreden moeten worden. Nederland heeft ervoor gekozen om de Amerikaanse rivierkreeften te beheren via commerciële visserij. Deze maatregel is in 2016 ingegaan, maar het is nu 2023 en de rivierkreeften breiden zich nog steeds uit en zitten inmiddels in het hele land. De huidige maatregelen lijken dus niet voldoende. Op 10 maart jl stelden VVD’ers Thom van Campen en Peter Valstar dan ook kritische Kamervragen aan Ministers van der Wal en Adema over de huidige aanpak van de rivierkreeftproblematiek. De effectiviteit van maatregelen wordt in twijfel getrokken en het ministerie van LNV werd gevraagd of er al actie is ondernomen naar aanleiding van de brandbrief die NGO’s (waaronder ook Good Fish) en Hoogheemraadschappen in december 2022 stuurden.

Visserijdruk om kreeftenpopulatie terug te dringen
Amerikaanse rivierkreeften zijn invasieve exoten in de Nederlandse sloten, ze vormen een groot probleem omdat ze zich snel voortplanten en met velen hun hele omgeving kaal eten. Slecht voor onze inheemse natuur en waterkwaliteit. Good Fish heeft sinds 2017 een project om de visserij op rivierkreeft te bevorderen en professionaliseren. Good Fish deelt de mening dat er vanuit de overheid in het afgelopen decennium niet genoeg actie is ondernomen om het wegvangen van rivierkreeft, onder andere met behulp van beroepsvissers, tot een succes te maken. Het probleem is namelijk dat waterbeheerders de visserij niet actief stimuleren, waardoor de visserijdruk te laag ligt om de rivierkreeftpopulaties terug te dringen.

Visrecht versus vistoestemmingsovereenkomst
Good Fish begrijpt de terughoudendheid, want visserij mag alleen plaatsvinden door een beroepsvisser met visrecht. Visrecht krijgt hij via verhuur vanuit de waterbeheerder, maar deze kan vervolgens de huur moeilijk stopzetten. Visrechthuur wordt namelijk automatisch verlengd en kan niet zomaar worden stopgezet zonder goede argumentatie. Er bestaat echter ook zoiets als een vistoestemmingsovereenkomst, deze wordt niet automatisch verlengd, maar daar maken waterbeheerders zelden gebruik van.

Wat te doen?
Het Rijk zou kunnen helpen door een voorbeeldovereenkomst op te stellen met daarin de voorbeeldvoorwaarden die de meeste zorgen bij de waterbeheerder weg kunnen nemen. Bijvoorbeeld door een suggestie te doen over het terugzetten van paling, zoals hoogheemraadschap Delfland zelf ook al heeft gedaan met een lokale visser. Dit is nodig omdat de kennis hierover ontbreekt bij vele waterbeheerders. Deze groep omvat dan ook meer dan alleen waterschappen, ook provincies, gemeenten, landschapsstichtingen en particulieren zijn waterbeheerder. Zij kunnen niet allemaal beschikken over kennis van de binnenvisserij.

Laat overheden de rivierkreeft-visserij stimulerenDat de Amerikaanse rivierkreeftpopulatie zich nog steeds uitbreidt geeft dus aan dat de slagkracht moet worden vergroot. Momenteel zijn er 90 ingeschreven beroepsvissers, waarvan hooguit een kwart actief op rivierkreeft vist, dit zijn er niet genoeg. Het daarbovenop toestaan rivierkreeft weg te laten vangen door andere partijen buiten de visgebieden van bestaande vissers, zou een oplossing kunnen zijn. Maar het stimuleren van de huidige vissers om op rivierkreeft te gaan vissen door nieuwe wateren open te stellen blijft vooralsnog onderbenut. Vissers zelf vragen er wellicht ook niet meer om, daarom moeten overheden de visserij op een duurzame manier, met goede afspraken, stimuleren. De consumentenvraag naar Amerikaanse rivierkreeft is het afgelopen jaar zeer hard gegroeid, de commerciële visserij heeft afzetmogelijkheden genoeg.